چهارشنبه سوری در کرج
چهارشنبه سوری چیست؟
جشنی در میان اقوام ایرانی که درشب آخرین چهارشنبه سال با برافروختن آتش به منظور استقبال از بهار و سال جدید (نوروز) برگزار می شود .
جشن چهارشنبه سوری یا طلایه دار نوروز
جشن ازغروب سه شنبه و شب چهارشنبه از غروب آفتاب با روشن کردن آتش آغاز و تا نیمه شب ادامه دارد . این روز آخرین چهارشنبه سال می باشد و درواقع جشن قبل از سال نو (نوروز) می باشد.
چهارشنبه سوری قدیم:
آخرین روز از هفته سال بابرپایی آتش بربامها ، کوچه و خیابان و پریدن از روی آتش و خواندن زردی من از تو ، سرخی تو ازمن توسط دخترها و پسرهای جوان به منظورپاکی جسم و روح ، بازدید کوچکترها از بزرگترها ، قاشق زنی و دورهمی برگزار می شد.
جشن چهارشنبه سوری امروزی:
متاسفانه از جشن چهارشنبه سال در سال های اخیر دچار تغییرات فاحش و گاها مرگباری شده است. استفاده از مواد منفجره ،علاوه بر صدای مهیب و وحشتناک و دلهره آور ، در این روز شاهد جراحات وارده از این مواد منفجره و محترقه در مراکز درمانی هستیم که گاها با از دست دادن جان و نقص عضو عزیزان روبرو هستیم.
برگزاری جشن چهارشنبه سوری:
این جشن یکی از جشن های ایران باستان به شمار می آید که جوانان با روشن کردن هیزم ، بوته های گون وپریدن از روی شعله های آتش و خواندن زردی من ازتو، سرخی تو ازمن از اوایل شب تا دیدن خورشید برگزار می شود.
میهمانی چهارشنبه سوری:
چهارشنبه سوری از دو قسمت تشکیل شده است : چهارشنبه که یکی از روزهای هفته (آخرین روز از هفته سال) و سوری به معنی جشن می باشد. دراین شب بسیاری از خانواده ها با دورهمی درکنار بزرگترها جشن پیش درآمد نوروز یکی از جشن های سده را برگزار می کنند.
جشن سوری در تاریخ بخارا:
در تاریخ بخارا آمده است : و چون امیر سدید منصور بن نوح برتخت سلطنت نشست هنوز سال تمام شده بود که در شب چهارشنبه سوری براساس عادت قدیم آتشی بزرگ برافروختند .
این آتش را در شب سوری که همزمان با روزهای “بی تیرک” یا “پنجه دزدیده” بود برای گریزاندن سرما و فراخوانی گرما آتش را بررروی بام ها می افروختند که هم شگون داشته و هم باور پیشینیان باشند.
براین باور بودند تنوره آتش و دود بر بام ها روح درگذشتگان را به خانه های خود باز می گرداندند.
چهارشنبه سوری در کرج
باور باستانیان
این آتس افروزی بربام خانه ها ، آخرین گام از آیین های “گاهنبارپنجه” یا ده روز پایان سال است.
این ده روز را ده سوز فرورایان یا فروردگان می گویند که دربرگیرنده پنجه کوچک (پنج روز نخست – اشتاد روز تا اناران از ماه اسفند درگاهشماری زرتشتی ، برابر با ۲۵ اسفند ماه وگاهشمار رسمی کشور و پنجه بزرگ پنج روز پایان سال می باشد.
آتش افروزان:
آتش افروزان مردان و زنان هنرمند که پیام آور جشن چهارشنبه سوری بودند ، چند روز پیش از نوروز به شهرها و روستاها می رفتند تا مردم را برای این مراسم آماده کنند.
برگزاری نمایشهای خیابانی ، خواندن و رقصیدن مردم را سرگرم می کردند.
این افراد هفت روز قبل از نوروز تا دوهفته پس از سال نوروز با تاریک شدن هوا درتمامی نقاط شهر و روستا آتش برپا می کردند و این روشنایی نشان نیروی مهر و نور ودوستی بود.
چهارشنبه سوری در آیین زرتشتی:
کتایون مزداپور ، نویسنده و پژوهشگر زرتشتی درباره ارتباط چهارشنبه سوری با آیین زرتشتی جشن می نویسد:
جشن ها و آیین های ایرانی به همه ایرانیان تعلق داشته دارند. بسیاری از آنها به دوران پیش از مهاجرت آریاییان و به این سرزمین باز میگردند و خیلی از آنها هرگز زرتشتی نبوده اند.مثل چهارشنبه سوری
رسوم چهارشنبه سوری
رسم و آیین چهارشنبه سوری در همه ادیان و شهرها کمی متفاوت برگزار می گردد. اما در آتش افروزی همه یکسانند زیرا آتش عنصر اصلی این روز می باشد.
– بوته:
آتش برافروختن از طریق بوته و هیزم از قدیمی ترین رسوم چهارشنبه سوری درتمامی شهرها حتی برخی کشورها می باشد.
البته در سال های اخیر نارنجک دستی و مواد محترقه جای خود را به بوته و هیزم داده است و متاسفانه به همین دلیل در این روز تعدادی از جوانان جان خود را از دست می دهند و خانواده های بسیاری در نوروز در سوگ عزیزان درماتم به سر می برند و بعضا قطع عضو می گردند
– فالگوشی
قاشق زنی:
در این شب بانوان جوان به درب منازل رفته و با یک قاشق به ته جام مسی می کوبند و زنگ خانه ها را به صدا در می آورند و صاحبخانه پس از بازکردن درب ، هدایایی در کاسه قرار می دهد.
– آجیل مشکل گشا
– میهمانی:
پس از جشن چهارشنبه سوری کوچکترها به دیدار بزرگترها می روند و درآنجا با پذیرایی شام ، آجیل ، رقص و پایکوبی و سپس تفال حافظ این جشن را به پایان می برند به امید اینکه سال خوبی را پیش رو داشته باشند.
حرف آخر
چهارشنبه سوری که از دو کلمه تشکیل شده است به معنای چهارشنبه که یک روز از آخرین روز پایان سال + سوری به معنی جشن از دوران ایران باستان برای ایرانیان امروز به یادگار مانده است.در شاهنامه از برافروختن آتش و گذر سیاوش از آن برای اثبات بی گناهی اشاره شده است.
جشن چهارشنبه سوری طلایه دار نوروز باستان است که به شکل های مختلف در سراسر کشور برگزار می شود و برافروختن آتش به معنای پاکی و تطهیر افراد است.
چهارشنبه سوری در کرج
